Publications
Publications in English
2024 The Fittest Big Animal: Remarks on Humanity’s Growing Domination over the Rest of Human Nature. In: Norbert Elias para pensar a Amazônia (org. Gláucio Campos Gomes de Matos). Manaus: EDUA/São Paolo: Alexa Cultural, pp. 87-110.
2023 Johan Heilbron and Nico Wilterdink (eds.), Long-Term Processes in Human History. Special Issue of Historical Social Research, 48 (1).
2023 Johan Heilbron and Nico Wilterdink, Studying Long-Term Processes in Human History. Historical Social Research, 48 (1), 7-34. doi: 10.12759/hsr.48.2023.01. pdf
2023 Goudsblom’s Law of Three Stages: The Global Spread of Socio-Cultural Traits in Human History. Historical Social Research, 48 (1), 84-104. doi: 10.12759/hsr.48.2023.05. pdf
2023 Bart van Heerikhuizen (1948-2022). Figurations, 58 (January 2023), 23-24.
2021 The Question of Inequality: Trends of Functional Democratisation and De-democratisation. In: Florence Delmotte and Barbara Górnicka (eds.), Elias in Troubled Times. Figurational Approaches to the Problems of the Twenty-First Century. Palgrave Macmillan, pp. 19-42. pdf
2020 Increasing and Decreasing Inequalities of Power: A Processual View. A Response to Cas Wouters, and a Proposal for Clarification. Historical Social Research, 45(4), 347-374. (doi: 10.12759/hsr.45.2020.4.347-374.) pdf
2019 Marcel van den Haak and Nico Wilterdink, Struggling with distinction: How and why people switch between cultural hierarchy and equality. European Journal of Cultural Studies, 22(4), 416-432. (DOI: 10.1177/1367549419861632) pdf
2019 Growing inequality, shifting class relations and the rise of nationalist populism in Europe. Paper presented at the symposium ‘Waiting for populism? Problems of interpretation and policy implications’. Central Bank of Malta, 9 May, 2019. Published on website: www.centralbankmalta.org/en/news/74/2019/7710 pdf
2019 Stratification and Inequality. In: J. Michael Ryan (ed.), Core Concepts in Sociology. Hoboken, NJ: Wiley Blackwell, pp. 322-325.
2018 Driving in a dead-end street: critical remarks on Andrew Abbott’s Processual Sociology. Theory and Society, 47(4), 539-557. pdf.DrivingInADead-endStreet
2017 The Dynamics of Inequality and Habitus Formation. Elias, Bourdieu, and the Rise of Nationalist Populism. Historical Social Research, 42 (4), 22-42 pdf.Dynamics of Inequality
2017 Breaching the Dyke: The International Reception of Contemporary Dutch Translated Literature. In: E. Brems, O. Réthelyi, T. van Kalmthout (eds.), Doing Double Dutch. The International Circulation of Literature from the Low Countries. Leuven: Leuven University Press, pp. 45-66. pdf.reception
2016 American exceptionalism? The growth of income and wealth inequality in the United States and other Western societies. Human Figurations, 5 (2), July (link)
2015 Inequality, wealth. In: Blackwell Encyclopedia of Sociology Online (revised version)
2014 Tito Bachmayer, Nico Wilterdink, Alex van Venrooij, Taste differentiation and hierarchization within popular culture: the case of salsa music. Poetics, 47 (December), 60-82 pdf
2012 Controversial Science: Good and Bad Sociology. Figurations, 36 (January 2012), Special Supplement, 1-12. pdf
2008 Metaphysical Materialism: Some Critical Remarks on Stephen Sanderson’s ‘The Evolution of Human Sociality’. In: H.-J. Niedenzu et al. (ed.), The New Evolutionary Science. Human Nature, Social Behavior, and Social Change. Boulder/London: Paradigm Publishers, pp. 42-51.
2008 Review of: Kilminster, R., Norbert Elias. Post-philosophical sociology. Figurations, 29 (May), 6-8. pdf
2007 Inequality, Wealth. In: Blackwell Encyclopedia of Sociology. Oxford: Blackwell.
2007 Sociology. In: M. Beller & J. Leerssen (eds.), Imagology. The cultural construction and literary representation of national characters. Amsterdam/New York: Rodopi, pp. 426-429.
2007 Review of: Schneider, M., The Distribution of Wealth. Journal of Income Distribution, 16, 1, 157-159.
2003 The Concept of Social Evolution: Its Meanings and Uses. Oesterreichisches Zeitschrift für Soziologie, Sonderband 7: Soziale Evolution. Die Evolutionstheorie und die Sozialwissenschaften, 53-73.
2002 The Sociogenesis of Postmodernism. Archives Européennes de Sociologie/European Journal of Sociology, XLII, 2, 190-216. pdf.postmodernism
2002 Bart Tromp and Nico Wilterdink, Globalization and Europe. In: Europa – Vision und Wirklichkeit. Europäisches Forum Alpbach. Wien: Verlag Oesterreich, pp. 66-77.
2001 Nico Wilterdink and Rob Potharst, Socioeconomic Inequalities in the World Society: Trends and Regional Variations, 1950-1998. Paper for the Conference of the Research Committee on Social Stratification (RC 28) of the International Sociological Association, Berkeley, August 2001. pdf
2000 Don Kalb, Marco van der Land, Richard Staring, Bart van Steenbergen, Nico Wilterdink (eds.), The Ends of Globalization. Bringing Society Back In. Lanham etc.: Rowman & Littlefield.
2000 Income Inequality and Flows of Money and Goods: Introduction. In: D. Kalb et al. (eds.), The Ends of Globalization, Lanham etc.: Rowman & Littlefield, pp. 151-156.
2000 The Internationalization of Capital and Trends in Income Inequality in Western Societies. In: ibid., pp. 187-200.
2000 Response to Daniel Gordon. Figurations, 14, 4-5.
1998 Johan Goudsblom emeritus. Figurations, 9, p. 9.
1997 Don Kalb, Godfried Engbersen, Bart van Steenbergen, Nico Wilterdink, The Conundrum of Globalization. Inequality, Marginality, and Policy Imperatives in Advanced Welfare States. Utrecht: AWSB research papers 97/01.
1995 On Individualization. Sociale Wetenschappen, 38 (4), 4-17.
1995 Increasing Income Inequality and Wealth Concentration in the Prosperous Societies of the West. Studies in Comparative International Development, 30 (3), 3-23. pdf
1994 Images of National Character. Society, 32, 1, 43-51.
1993 The European Ideal. An examination of European and national identity. Archives Européennes de Sociologie/European Journal of Sociology, XXIX, 1, 119-136. pdf.identity
1992 Images of National Character: Five European Nations Compared. The Netherlands’ Journal of Social Sciences, 28 (1), 31-49.
1991 The Netherlands between the Greater Powers. Expressions of Resistance to Perceived or Feared Foreign Cultural Domination. In: R. Kroes (ed.), Within the US orbit: Small national cultures vis-à-vis the United States, Amsterdam: VU University Press, pp. 13-31.
1991 New Views in Historical Sociology. In: H.A. Becker, F.L. Leeuw, K. Verrips (eds.), In Pursuit of Progress. An assessment of achievements in Dutch sociology, Amsterdam: SISWO, pp. 53-70.
1990 Where Nations Meet: National Identities in an International Organisation. EUI Working Paper, SPS no. 90/3. San Domenico di Fiesole (Firenze): European University Institute.
1990 Trends in Historical Sociology. PdIS Papers in Progress, 12 (1990), University of Amsterdam
1990 The Monarchy Contested. Anti-Monarchism in the Netherlands. The Netherlands’ Journal of Social Sciences, 26 (1), 4-16.
1987 Social Structure and Social Change. In: Encyclopaedia Brittannica.
1985 Historical Comparative Sociology in the Seventies. The Netherlands’ Journal of Sociology, 21 (1), 20-31.
1985 Property Relations and Wealth Distribution in the Netherlands: Main Developments since the Nineteenth Century. The Netherlands’ Journal of Sociology, 21 (2), 83-98.
1981 Figurational Sociology and the Study of Economic Processes. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 7 (4), 433-466.
1977 Norbert Elias’ Sociology of Knowledge and its Significance for the Study of the Sciences. In: P. Gleichmann, J. Goudsblom, H. Korte (eds.), Human Figurations. Essays for/Aufsätze für Norbert Elias. Amsterdam: Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, pp. 110-126. Reprint in: E. Dunning & S. Mennell (eds.), Norbert Elias, vol. 1. London etc.: Sage, 2003, pp. 301-316.
1976 Biology and Sociology. The Netherlands’ Journal of Sociology, 12, 19-37.
Publications in Dutch (selection)
2023 Nostalgie naar vrijheid. Een kritiek op Het begin van alles. (A critical review of: David Graeber & David Wengrow, The Dawn of Everything.) In: Nederlandse Boekengids, 8, 1 (February-March 2023), pp. 30-32.
2023 De reflexieve sociologie van Bart van Heerhuizen. Tijdschrift Sociologie, 4, 151-163.
2022 Nico Wilterdink, Don Weenink, Katja Rusinovic, Bart van Heerikhuizen, Samenlevingen. Inleiding in de sociologie [Societies. An introduction to sociology.] Groningen: Noordhoff, 9th revised edition (first edition 1985).
2021 De verscheurdheid van Amerika. Review of: Robert D. Putnam. The Upswing (New York, 2020). Tijdschrift Sociologie, 2, 147-157.
2020 Van lokaal tot internationaal: Goudsbloms invloed. Tijdschrift Sociologie, 1, 53-62.
2016 Vermogensongelijkheid: trends en verklaringen. Beleid en Maatschappij, 43 (1), 79-87
2015 Kapitaal en klasse: ontwikkelingen sinds de jaren tachtig. Sociologie, 11 (3-4), 329-346
2015 Vermogensongelijkheid in Nederland. Ontwikkelingen sinds 1850. [Wealth Inequality in the Netherlands. Developments since 1850] Amsterdam: Van Gennep.
2015 Ton Bevers, Bernard Colenbrander, Johan Heilbron, Nico Wilterdink, Nederlandse kunst in de wereld. Literatuur, architectuur, beeldende kunst 1980-2013. [Dutch Art in the World. Literature, architecture, and the visual arts 1980-2013] Nijmegen: Vantilt
2014 Piketty’s toverformule. Sociologie, 10 (2), 190-202.
2012 De toenemende inkomensongelijkheid in Nederland. Beleid en Maatschappij, 39(4), 440-445.
2011 Omstreden wetenschap. Goede en slechte sociologie (Valedictory lecture, University of Amsterdam). Amsterdam: Vossiuspers UvA. Slightly different version in: Sociologie, 7 (2), 2011, 117-134
2009 Tito Bachmayer & Nico Wilterdink, Salsa is klasse: een onderzoek naar de samenhang tussen de statuskenmerken van Latijns-Amerikaanse immigranten en hun voorkeur voor verschillende soorten salsamuziek. Sociologie, 5 (3), 343-375.
2009 Darwinisme in de sociale wetenschappen. De Gids, 172(4), 444-455.
2008 Beschavingsarbeid in historisch perspectief. Bestuurskunde, 17(1), 7-15.
2007 Waar moet het met de historische sociologie naar toe? Sociologie, 3(4), 492-501.
2007 Dilemma’s in het intellectuele veld. De casus De Swaan. In: A. Mooij et al. (eds.), Grenzeloos nieuwsgierig. Opstellen voor en over Abram de Swaan. Amsterdam: Bert Bakker, 305-314.
2007 (ed.) Mannelijkheid [Manliness]. Special issue of Sociologie, 3(1), with introduction.
2006 Schaalvergroting, globalisering en de afnemende betekenis van nationale staten. In: G. Engbersen & J. de Haan (eds.), Balans en toekomst van de sociologie. Amsterdam: Amsterdam University Press/Pallas Publications, 113-126.
2006 Trends in ongelijkheid. In: C. Brinkgreve & R. van Daalen (eds.), Over gelijkheid en verschil. Amsterdam: Het Spinhuis, 5-26.
2005 Blijvende grenzen. Boekman, 65, 36-40.
2004 Nico Wilterdink & Bart van Heerikhuizen, Inleiding. Dertig jaar AST. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 31(4), 423-430.
2004 Marx & Co. De doctrine in discussie. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 31(4), 466-480.
2004 Van apenkool tot zielenpoot. Over de totstandkoming van de laatste Nederlandse spellinghervorming. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 31 (2), 192-235.
2003 De genetische grondslagen van menselijk samenleven. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 30(3), 413-428.
2002 Mondialisering en de mondiale welvaartskloof. Trends in inkomensverschillen in de wereld, 1950-1998. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 29 (2), 194-214.
2000 In deze verwarrende tijd. Een terugblik en vooruitblik op de postmoderniteit (Inaugural lecture, University of Amsterdam). Amsterdam: Vossiuspers/AUP. Slightly diferent version in: Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 26, 4 (1999), 441-463.
2000 Johan Goudsblom and Nico Wilterdink (eds.), Sociale evolutie. Het evolutieperspectief in de sociologie. Groningen: Wolters-Noordhoff. Special issue of Amsterdams Sociologisch Tijdschrift 27, 1-2.
2000 De ontwikkeling van sociaal-economische ongelijkheid in de wereld. Evolutionaire trends en mechanismen. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 27 (1-2), pp. 164-198.
2000 Een monument van bescheidenheid. Het Haus der Geschichte in Bonn. In: T. Gubbels et al. (eds.), Museumarchitectuur als spiegel van de samenleving. Abcoude: Uniepers/Amsterdam: Stichting Boekmanstudies, 57-67.
1999 Ongelijke inkomens: verklaringen voor de toename van de ongelijkheid van inkomens in Nederland en andere landen. In: J. Godschalk (ed.), Die tijd komt nooit meer terug. De arbeidsmarkt aan het eind van de eeuw. Amsterdam: Het Spinhuis, 47-80.
1998 De schuld van het kapitaal. Marx en de mondialisering. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 25 (2), 185-195.
1998 Zelfcontrole en civilisatie. Tijdschrift voor Criminologie, 40(2), 139-150.
1998 Mondialisering, migratie en multiculturaliteit. In: C.H.M. Geuijen (ed.), Multiculturalisme. Utrecht: Lemma, 55-66.
1998 De steeds rijkere kant van Nederland. In: W. Albeda et al. (eds.), De rijke kant van Nederland. Amsterdam: Van Gennep, 21-30.
1997 Nico Wilterdink, Johan Heilbron, Abram de Swaan (eds.), Alles verandert. Opstellen voor en over J. Goudsblom [Everything changes. Essays for, and about, J. Goudsblom]. Amsterdam: Meulenhoff.
1997 Sociologie als zelfkritiek. Van culturologie tot figuratiesociologie. In: N. Wilterdink, J. Heilbron, A. de Swaan (eds.), Alles verandert. Opstellen voor en over J. Goudsblom. Amsterdam: Meulenhoff, 122-131.
1997 Kleine sociologie van de buitenstaander. In: B. van Heerikhuizen et al. (eds.), Tegenvoeters. Een vriendenboek voor Piet Nijhoff. Amsterdam: Het Spinhuis, 13-35.
1996 Het vraagstuk Nederland. In: K. Koch & P. Scheffer (eds.), Het nut van Nederland. Opstellen over soevereiniteit en identiteit. Amsterdam: Bert Bakker, 205-222.
1996 Nico Wilterdink, Maarten van Bottenburg, Jan-Willem Gerritsen, Politieke modernisering en de natiestaat. In: J. van Hoof & J. van Ruysseveldt (eds.), Sociologie en de moderne samenleving. Amsterdam/Meppel: Boom, 187-215.
1995 Civilisatie en cultuur opnieuw bezien. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 22(2), 350-367.
1995 Johan Heilbron and Nico Wilterdink (eds.), Mondialisering. De wording van de wereldsamenleving. Groningen: Wolters-Noordhoff. Special issue and book edition of Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 22 (1), with introduction.
1995 Internationalisering en binnenstatelijke ongelijkheid. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 22(1), 181-205.
1994 Lange-termijnontwikkelingen in de Nederlandse vermogensverhoudingen. In: H. Flap & M.H.D. van Leeuwen (eds.), Op lange termijn. Verklaringen van trends in de geschiedenis van samenlevingen. Hilversum: Verloren, 61-76.
1994 De politiek van geweld. In: H. Procee (ed.), Het beest in de mens. Baarn: Ambo, 72-86.
1993 Ongelijkheid en interdependentie. Ontwikkelingen in welstandsverhoudingen (Inaugural lecture, Utrecht University). Groningen: Wolters-Noordhoff. Also in: Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 20 (2), 3-42.
1993 Staatsvorming in figuratiesociologisch perspectief. Antropologische Verkenningen, 12(4), 59-71.
1992 Denivellering in de vermogensverhoudingen. Socialisme en Democratie, 49 (3), 113-120.
1991 Ton Zwaan, Nico Wilterdink, Henk Kleijer, Cees Cruson (eds.), Het Europees labyrint. Nationalisme en natievorming in Europa [The European Labyrinth: nationalism and nation formation in Europe]. Meppel/Amsterdam: Boom, 1991.
1991 Herman Franke, Nico Wilterdink, Christien Brinkgreve (eds.), Alledaags en ongewoon geweld [Common and uncommon violence]. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1991. Special issue and book edition of Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 18 (3), with introduction.
1991 Beelden van nationaal karakter: Fransen, Engelsen, Duitsers. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 18 (2), 3-36.
1990 Europa als ideaal. Een beschouwing over Europese en nationale identiteit. Maatstaf, 38(7), 65-79.
1990 Collectief geweld in ontwikkeling. In: J.A.R.A.M. van Hooff, G. van Benthem van den Bergh, J.M. Rabbie (eds.), Oorlog: interdisciplinaire beschouwingen. Hoogezand: Stubeg, 277-303.
1989 ‘Leve de Republiek!’ Anti-monarchisme in Nederland. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 16 (2), 133-161.
1989 B. Kempers, N. Wilterdink, H. Ganzeboom, Professionalisering, staatsvorming en civilisering. Amsterdam: SISWO.
1989 De maatschappij als tekst. Een reactie op Gerhard Nijhof. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 16(1), 89-104.
1986 Figuratiesociologie en literatuur. Kennis en Methode, 3, 266-285.
1986 Historisch-vergelijkende sociologie in de jaren zeventig. In: H.A. Becker & P. Glasbergen (eds.), Sociologie en Verzorgingsstaat: een proefbalans. ‘s-Gravenhage: VUGA, 95-118.
1985 Nico Wilterdink and Bart van Heerikhuizen (eds.), Samenlevingen. Een verkenning van het terrein van de sociologie.[Societies: an exploration of the field of sociology] Groningen: Wolters-Noordhoff. New revised editions in 1989, 1993, 1999, 2003, 2007 (with new subtitle), 2012, 2017 (with new editors), 2022.
1984 Vermogensverhoudingen in Nederland. Ontwikkelingen sinds de negentiende eeuw [Wealth Distribution and Property Relations in the Netherlands. Developments since the nineteenth century]. Amsterdam: Arbeiderspers (book publication of PhD dissertation, 557 pp.).
1982 De civilisatietheorie in discussie. Opmerkingen bij een congres. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 8(4), 571-590.
1982 Norbert Elias en onze beschaving. In: B. Kruithof, J. Noordam, P. de Rooy (eds.), Geschiedenis van opvoeding en onderwijs. Nijmegen: SUN, 13-23.
1978 F. Bovenkerk, H.J. Claessen, B. van Heerikhuizen, A.J.F. Köbben, N. Wilterdink (eds.), Toen en Thans. De sociale wetenschappen in de jaren dertig en nu [Then and Now. The social sciences in the 1930s and the present]. Baarn: Ambo.
1977 Bart van Heerikhuizen & Nico Wilterdink, Conservatisme en sociologie in de jaren dertig. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 3 (4), 489-515.
1977 Vermogensverhoudingen in Nederland: empirische bevindingen. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 4 (2), 182-203.
1977 Vermogensverhoudingen in Nederland: interpretatie van de ontwikkeling. Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 4 (3), 347-377.
1977 De woelige jaren zestig. Maatstaf, January 1977, 52-60.
1975 Biologie en sociologie: argumenten voor een ethologisch gefundeerde sociologie. Sociologische Gids, 1975 (1), 4-29.
1973 Ideologie en ‘het milieu’. De Gids, 136, 6 (1973), 411-429.
Publications in other languages
2024 O Maior e Mais Apto Animal. Observacões do Crescente Dominío da Humanidade sobre o Restante da Natureza Viva. In: Norbert Elias para pensar a Amazõnia (org. Gláucio Campos Gomes de Matos). Manaus: EDUA/São Paolo: Alexa Cultural, pp. 61-85. Translated from the English; original version published in the same book (see above under English Publications).
2023 O legado de Goudsblom [Goudsblom’s Legacy]. In: Reflexöes a partir de Norbert Elias e tributo a Johan Goudsblom. Sao Paulo: Alexa Cultural/Manaus: Universidade Federal de Amazonas, pp. 25-35. Translation of a paper presented at a video conference in Manaus, Brazil, 9-11 June 2021.
2013 Ciencia controversial: buena y mala sociología. In: Perla Aronson (ed.), La teoría de la complejidad y la complejidad de la teoría sociológica. Buenos Aires: Ediciones CICCUS, 157-176.
2011 Processos civilizadores em uma perspectiva evolucionária. Cadernos de Estudos Sociais, 25(1), 169-178. pdf
1993 Nationalitäten im alltäglichen Gegen- und Miteinander. Nationale Identität in einer internationalen Organisation. In: R. Blomert, H. Kuzmics, A. Treibel (eds.), Transformationen des Wir-Gefühls. Studien zum nationalen Habitus. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 188-257.
1993 Das europäische Ideal. Eine Untersuchung über europäische und nationale Identitäten. In: Helga Nowotny & Klaus Taschwer (eds.), Macht und Ohnmacht im neuen Europa. Wien: WUV-Universitätsverlag, 71-92.
1984 Die Zivilisationstheorie im Kreuzfeuer der Diskussion. In: P. Gleichmann, J. Goudsblom, H. Korte (eds.), Macht und Zivilisation. Materialien zu Norbert Elias’ Zivilisationstheorie. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 280-304.
1981 Figurationssoziologie und wirtschaftliche Prozesse. In: W. Schulte (ed.), Soziologie in der Gesellschaft: Referate aus den Veranstaltungen der Sektionen der Deutschen Gesellschaft für Soziologie, der Ad-hoc Gruppen und des Berufsverbandes Deutscher Soziologen beim 20. Deutschen Soziologentag in Bremen 1980. Bremen, 1981, 778-782. pdf